
Wat kan een planbatenheffing opleveren?
Woningmarkt is onvoldoende toegankelijk
De nieuwbouw stagneert, wachtlijsten voor huurwoningen zijn lang en koopwoningen zijn steeds minder betaalbaar. De prijs van een gemiddelde koopwoning is sinds 1995 gestegen van vijf naar elf keer een modaal inkomen in 2025. Om in 2025 een gemiddeld huis van 520.000 euro te kunnen kopen, is een bruto huishoudinkomen van minstens 107.000 euro nodig, een inkomen waarover slechts 37% van de huishoudens beschikt.
Bijna een miljoen nieuwbouwwoningen nodig
Meer nieuwbouwwoningen die beter aansluiten bij de woonbehoefte kunnen de toegankelijkheid van de woningmarkt verbeteren. Om het woningtekort terug te brengen tot het streefdoel van 2%, moeten er tot 2031 maar liefst een miljoen woningen worden bijgebouwd, aldus ABF Research. Maar de nieuwbouw kampt al enkele jaren met tegenslagen: stijgende bouwkosten, een tekort aan vakmensen, stikstofregelgeving en een overbelast elektriciteitsnet remmen de bouwproductie.
Grondprijs vormt belemmering nieuwbouw
Inmiddels bestaat bijna 60% van de woningwaarde uit de onderliggende grond; tien jaar geleden was dat nog 42%. Ook de prijs van nieuwbouwgrond is sterk gestegen en vormt een groot deel van de ontwikkelkosten van nieuwbouw (oplopend tot 40%). Hierdoor is het moeilijker om woningbouwprojecten financieel rond te krijgen. Gemeenten moeten vaak bijspringen, waardoor er minder middelen zijn voor publieke voorzieningen rondom de nieuwbouw.
[....]